Jak zachęcić dzieci do samodzielności i dbania o porządek w domu?

Każdy rodzic doskonale zna z doświadczenia wszechobecny nieład, który towarzyszy wychowaniu małych dzieci. Bez względu na ilość pudełek, worków, czy innych schowków zabawki cudem znajdują się w miejscach, w których nie powinny się nigdy znaleźć wywołując w rodzicach bezradność. 

Jeszcze kilka lat temu bardzo denerwował mnie fakt, że wieczorami zamiast spędzić czas z kieliszkiem wina i poczytać choćby kilka stron ulubionej książki, biegamy z Mężem i sprzątamy to, czego nie zdążyły ogarnąć dzieciaki przed snem. Nim się obejrzeliśmy zegar wybijał godzinę, która informowała nas o konieczności położenia się spać przez co brakowało nam chwil na relaks i w konsekwencji chodziliśmy ciągle zmęczeni i zestresowani.

Narastająca frustracja vs. harmonia

Dni i miesiące mijały, a my na myśl o zbliżającym się wieczorze i sprzątaniu wpadaliśmy w popłoch, który niestety nie zwiastował niczego pozytywnego. W końcu, z biegiem czasu, kiedy nasze dzieciaki już podrosły postanowiliśmy, że włączymy je w codzienne porządki, aby od małego nauczyć ich nie tylko szacunku do przedmiotów, ale także czystości i ładu, który w życiu każdego człowieka się przydaje.

Przyznam szczerze, że nie spodziewałam się takiego pozytywnego odbioru. Kuba i Agatka zaczęli na od poukładania swoich zabawek na półkach, a resztę drobiazgów zapakowali do specjalnych worków. Później wrócili do nas i zapytali w czym mogą jeszcze pomóc. 

Od tego czasu minęło już wiele miesięcy, a nasze dzieciaki mają swoje drobne obowiązki domowe, które wykonują samodzielnie bez konieczności przypominania. Kubuś z wielką chęcią rano wypuszcza zwierzęta na świeże powietrze, a Agatka z ogromną radością wrzuca pranie do pralki. Maluchy uwielbiają także rozpakowywać zmywarkę. I choć czasami coś się stłucze, to nic- przecież drobna wpadka zdarza się każdemu.

Dzieci chcą też zazwyczaj w pewnym momencie samodzielnie wykonywać różne czynności związane z samoobsługą - tak wygląda kolej rzeczy. Chcą sobie same zrobić kanapki, chcą decydować, jak trzymają swoje rzeczy w pokojach i co założą dzisiaj do szkoły czy przedszkola. W pewnym wieku atrakcyjne staje się także na przykład chodzenie do sklepu i pomoc w robieniu zakupów, np. ubrań dla siebie. W naszym wypadku oczywiście pozwalamy dzieciom decydować o wyborze przedmiotów, które bezpośrednio dotyczą ich każdego dnia. Podczas wizyty w sklepach stacjonarnych, np SMYKU, nasze dzieci samodzielnie dobierają odzież czy inne akcesoria lub zabawki. Niezwykle ciekawym sposobem jest także włączanie dzieci do zakupów online. Przede wszystkim kształtuje to ich wiedzę o sposobach doboru konkretnych przedmiotów lub daje możliwość obejrzenia zdjęć interesujących produktów. Agata ostatnio upodobała sobie bardzo zabawki związane właśnie ze sprzątaniem i widzę jej zaciekawienie za każdym razem, kiedy sprawdzamy je na stronie internetowej. W obecnej sytuacji kupowanie w sieci jest bezpieczne i zajmuje mało czasu, dlatego też cieszę się, że wiele sklepów daje nam takie możliwości.

Warto pamiętać, że głównym celem dziecka jest rozwój, więc często wybierze ono raczej te zajęcia, które są dla niego trudne i przy których może się czegoś nauczyć. Można oczywiście też zachęcić dziecko do pomagania w domu zakupując zabawki, które świetnie sprawdzają się w zabawach związanych z odgrywaniem ról, bo przecież maluchy uwielbiają naśladowanie dorosłych. 

Zobacz zabawki związane właśnie z tematem sprzątania. 

Jak zachęcić dzieci do dbania o porządek w domu?

Warto zacząć od tego, że nakazywanie i narzucanie obowiązków nigdy nie prowadzi do niczego dobrego. Warto wszystkie zmiany poprzedzić rozmową i wyjaśnieniem, dlaczego tak się dzieje. 

Weź po prostu dziecko na kolano i opowiedz o tym, co czujesz sprzątając codziennie pozostałości zabawy. Wytłumacz także dziecku, że jeśli chce się bawić zabawkami, to ma do tego prawo, ale ważne jest, aby po skończonej zabawie wszystko uprzątnąć i nie zostawiać tego na później, gdyż wieczorne zmęczenie niestety osłabi zapał i wywoła niepotrzebne nerwy. 

1. Wyrabiaj nawyki

Warto zauważyć, że dzieci już od małego chętnie naśladują zachowania dorosłych. Nakrywanie naczyń do stołu, odkurzanie czy wieszanie prania bywa świetną zabawą. Skoro te wszystkie zabawy bywają dla dzieciaków świetnym czasem, to pozwól mu zatem na wykazanie się umiejętnościami w normalnym życiu. Nakrywanie do obiadu czy ścielenie swojego łóżka będzie wstępem do samodzielności, a jednocześnie ogromną pomocą dla rodziców.

2. Wspólne porządki

Wiem doskonale, że niektóre obowiązki takie, jak sprzątanie to po prostu nuuudddaaaa. Dziecko szybko się dekoncentruje, bo przecież 4 zabawka, która powinna wylądować w worku jest tak interesująca, że trzeba się nią koniecznie pobawić. W konsekwencji bałagan taki, jak był będzie nadal, więc w tej sytuacji warto sprzątać wspólnie. Oprócz nauki porządku, zyskamy także czas na wspólną rozmowę.

3. Zdrowa rywalizacja

Wiecie, że nawet najprostsze obowiązki mogą być dla dzieciaków świetną zabawą? Wystarczy rzucić hasło "WYŚCIGI" i wtedy zaskakująco szybko zauważymy chęć i jednoczesną żyłkę rywalizacji w oczach naszych maluchów. 

4. Jasne komunikaty

Prosisz dziecko o posprzątanie zabawek, a ono zbiera tylko te, które leżą na podłodze? Reszta pokoju pozostaje w nieładzie i bałaganie? Wydawaj jasne komunikaty. Zamiast: "Posprzątaj pokój", powiedz: "Pozbieraj klocki z podłogi", "Ułóż książki na półkę", "Poskładaj ubrania do szuflady". 

5. Nie krytykuj

To najgorsze, co możesz zrobić swojemu dziecku! Lubisz być krytykowana za wszystko, co robisz? Za przesoloną zupę czy zakalcowate ciasto? Masz rację, ja też NIE. Nie rób więc tego swojemu dziecku. Jeśli zabawki nie są ustawione idealnie równo, czy książki na półce od największej do najmniejszej, to nie zawali się świat z tego powodu. Wrzuć na luz i ciesz się chwilą ;-)

Pamiętaj zawsze, że są to przede wszystkim dzieci. Nie każ ich za rozrzucone skarpety, tylko postaw na szczerą rozmowę. Wytłumacz, co czujesz i czego oczekujesz, stwórz plan i przeanalizujcie go razem. 

Poniżej stworzyłam grafikę, która pozwoli dopasować obowiązki do wieku dziecka. Spróbujcie przedyskutować je ze swoimi dziećmi i znaleźć najlepsze rozwiązanie dla Waszej rodziny.

Cieszę się niezwykle, że moje dzieci z radością uczestniczą w pracach domowych, które są oczywiście dopasowane do ich wieku. Nikt przecież nie skazuje dzieci na ciężką pracę, a drobne pomoce, które z pewnością w dorosłym życiu zaowocują.

Odkurzanie pokoju, składanie ubrań, czy mycie podłóg okazuje się, że jest świetną zabawą, która fantastycznie uczy dbałości, a przy dobrym humorze staje się niezłą konkurecją z rodzeństwem. W końcu każdy lubi czasami rywalizować ;-)

Pamiętaj!

Prosty przekaz + jasne komunikaty= SUKCES